Bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea) to roślina, którą wielu ogrodników traktuje jako uciążliwy chwast. Szybko rozrasta się na trawnikach i rabatach, tworząc gęste dywany, trudne do usunięcia. Jednak to, co przez jednych jest uznawane za problem, dla zielarzy stanowi prawdziwy skarb natury.
Kurdybanek, znany od wieków w medycynie ludowej, posiada imponujące właściwości prozdrowotne, które coraz częściej przyciągają uwagę współczesnych badaczy. Choć niewielki i pospolity jest bogaty w cenne związki biologicznie. W jego składzie znajdują się m.in. flawonoidy, garbniki, olejki eteryczne, witamina C, sole mineralne, a także kwas chlorogenowy i chenodeoksycholowy. Dzięki temu roślina ta wykazuje szerokie spektrum działania:
- Przeciwutleniające – chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
- Przeciwbakteryjne i przeciwzapalne – wspomaga walkę z infekcjami i przyspiesza gojenie ran.
- Immunomodulujące – wzmacnia odporność organizmu.
- Przeciwcukrzycowe i przeciwalergiczne – korzystnie wpływa na poziom glukozy i łagodzi reakcje alergiczne.
- Żółciopędne i oczyszczające – wspiera pracę wątroby, ułatwia trawienie, usuwa toksyny.
- moczopędnie – pomaga w eliminacji nadmiaru płynów i obrzęków
- Bluszczyk kurdybanek od wieków stosowany był jako środek na dolegliwości trawienne. Pobudza wydzielanie soków trawiennych, ułatwia trawienie tłustych potraw i działa łagodząco przy stanach zapalnych przewodu pokarmowego. Kwas chenodeoksycholowy, który zawiera, przeciwdziała tworzeniu kamieni żółciowych i pomaga rozpuszczać już istniejące złogi cholesterolowe. wspiera leczenie trądziku, łupieżu
Zewnętrznie stosowany jest w leczeniu trądziku, łupieżu, ropnych zmian skórnych, skaleczeń i trudno gojących się ran. Dzięki właściwościom ściągającym i antyseptycznym przyspiesza regenerację skóry.
Roślina ta znajduje zastosowanie w różnych formach:
- Napar – pita jako herbata wspomaga trawienie i odporność.
- Nalewka – działa oczyszczająco i żółciopędnie.
- Maść lub okład – stosowana na rany i zmiany skórne.
- Płukanka – pomocna przy stanach zapalnych jamy ustnej i gardła
- Jako dodatek do zup, sałatek, ziemniaków, potraw mięsnych
Pomimo wielu zalet, bluszczyk kurdybanek może nie być odpowiedni dla każdego. Osoby uczulone na rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), do której należy bluszczyk kurdybanek, powinny unikać jego stosowania. Ze względu na brak dostatecznych badań klinicznych, kobiety w ciąży i karmiące piersią również. Także osoby z wrażliwym układem pokarmowym powinny uważać w stosowaniu tej rośliny.
Bluszczyk najlepiej zbierać wczesną wiosną, zanim zakwitnie, z dala od dróg i terenów zanieczyszczonych. Można go suszyć i przechowywać do późniejszego użytku.
Bibliografia: M. Polakowska „Leśne rośliny zielarskie”, https://apteline.pl/encyklopedia-ziol/kurdybanek-wlasciwosci-lecznicze-dzialanie-i-zastosowanie
Renata Bech
Fot. Archiwum autorki
