Endometrioza to przewlekła choroba, w której tkanka podobna do błony śluzowej macicy rośnie poza jej obrębem, powodując przewlekłe bóle, trudności w zajściu w ciążę i inne problemy zdrowotne znacząco obniżające jakość dotkniętych nią kobiet. Choroba ta dotyczy około 1 miliona Polek, ale niezdiagnozowana może występować u nawet 3 mln kobiet w Polsce.
Objawy endometriozy to m.in.: silne bóle menstruacyjne, bóle w czasie stosunku, problemy z płodnością, bóle miednicy, przewlekłe zmęczenie oraz zaburzenia trawienne. Przyczyny nie są do końca znane, ale mogą obejmować m.in.: zaburzenia immunologiczne, hormonalne czy genetyczne.
Diagnoza endometriozy jest trudna i wymaga laparoskopii – jedynej pewnej metody potwierdzenia. Często stosuje się także USG i rezonans magnetyczny, choć nie zawsze wykrywają one chorobę.
Leczenie zależy od objawów i planów prokreacyjnych. Stosuje się leki przeciwbólowe, hormonalne oraz operacje usuwając zmienione tkanki. Jak podaje Agencja Badań Medycznych z leczenia farmalogicznego rezygnuje ok. 25 – 50 % kobiet ze względu na skutki uboczne i aż 27 –do 58 % po interwencji chirurgicznej doświadcza nawrotu choroby.
Endometrioza to choroba, która ma znaczący wpływ na życie kobiet. Choć leczenie jest trudne, to odpowiednia diagnoza, wczesne rozpoczęcie terapii i wsparcie emocjonalne mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentek. Ważne jest, by zwiększyć świadomość na temat endometriozy, zarówno wśród pacjentek, jak i wśród lekarzy, by jak najwcześniej wykrywać chorobę i skutecznie ją leczyć.
W tym celu Agencja Badań Medycznych we współpracy z Państwowym Instytutem Medycznym MSWiA będzie prowadzić badania kliniczne dotyczące oceny zastosowania nieinwazyjnego testu EndoRNA w diagnostyce endometriozy w porównaniu do laparoskopii. Rekrutacja chętnych do wzięcia w nich udziału kobiet rusza w pierwszym kwartale 2025 roku, a program będzie realizowany w ośrodkach w Poznaniu, Łodzi, Rzeszowie, Lublinie i Warszawie.
Test EndoRNA to szybka, mało inwazyjna metoda wykrywająca endometriozę na podstawie próbki błony śluzowej macicy, pobieranej podobnie jak do badania cytologicznego. Wynik dostępny jest w ciągu kilku dni. Celem badania jest potencjalne wprowadzenie testu jako alternatywy dla laparoskopii, co mogłoby przyspieszyć diagnozę i leczenie.
Udział w badaniu jest bezpłatny. Szczegóły oraz kontakt do ośrodków są dostępne na stronie Agencji Badań Medycznych.
Renata Bech
Fot. Zdjęcie ilustracyjne/AL
