Każdy, kto uległ wypadkowi w pracy staje się czasowo osobą niepełnosprawną z uwagi na jej pogorszony stan zdrowia. Dodatkowo jeżeli zostanie stwierdzony uszczerbek na zdrowiu poszkodowanemu pracownikowi przysługuje jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy lub uszczerbek na zdrowiu z powodu choroby zawodowej, które wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Nowy taryfikator za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu będzie obowiązywał od kwietnia br. do końca marca 2026 r. Nowa stawka to 1636 zł, czyli o 205 zł więcej niż w poprzednim okresie.
W 2024 r. w całym kraju ZUS przyznał 43,9 tys. jednorazowych odszkodowań, które łącznie wyniosły blisko 408,5 mln zł, a przeciętna wysokość odszkodowania w kraju wyniosła 9,3 tys. zł. W skali kraju to więcej niż w 2023 r., kiedy placówki ZUS-u wypłaciły 42,7 tys. jednorazowych odszkodowań na łączną kwotę ponad 355 mln zł. Przeciętna wysokość odszkodowania w 2023 r. to 8,3 tys.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami na jednorazowe odszkodowanie za stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu za wypadek przy pracy lub z tytułu choroby zawodowej mogą liczyć osoby, których forma umowy o pracę wiąże się z opłacaniem składek na ubezpieczenie wypadkowe w ZUS przez pracodawcę. O jednorazowe odszkodowania mogą się starać przede wszystkim osoby zatrudnione na „etacie” tj. na podstawie umowy o pracę. W mniejszej mierze rekompensaty trafiają do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
Jak informuje ZUS – świadczenie mogą dostać osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym, które z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznały uszczerbku na zdrowiu. W niektórych przypadkach mogą otrzymać odszkodowanie nawet dwa razy, gdy stan zdrowia pogorszył się o co najmniej 10 proc. i jest następstwem wcześniejszego wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Prawo do powyższego świadczenia mają także uprawnieni członkowie rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Wysokość jednorazowego odszkodowania co roku się zmienia i zależy od procentowego uszczerbku na zdrowiu, który określa lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji.
Od kwietnia przez kolejny rok tak będą kształtowały się kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej:
- z tytułu orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego, kwota jednorazowego odszkodowania wyniesie 28 636 zł,
- w przypadku, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, wypłacona zostanie kwota 147 271 zł,
- jeśli do świadczenia uprawniony jest inny członek rodziny, odszkodowanie wyniesie 73 635 zł,
- w sytuacji, gdy prawo do zadośćuczynienia mają równocześnie małżonek oraz jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, kwota ta wyniesie 147 271 zł, a dodatkowo zwiększy się o 28 636 zł na każde z tych dzieci. Łączna kwota odszkodowania będzie następnie dzielona w równych częściach między uprawnionych.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wypłaci pieniędzy z tytułu jednorazowego odszkodowania wypadkowego automatycznie, a wyłącznie na wniosek. Po zakończeniu leczenia i rehabilitacji ubezpieczony powinien złożyć wniosek o jednorazowe świadczenie , dołączając zaświadczenie o stanie zdrowia (druk OL-9) oraz dokumentację medyczną do swojego płatnika składek, który przekazuje dokumentację do ZUS. przyznanie odszkodowania uzależnione jest od ustalenia niezdolności do pracy.
Andrzej Koenig, ociemniały
Fot. Frepik
